MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh Sóc Trăng luôn xác định công tác tuyên truyền, vận động là khâu then chốt trong việc nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Với vai trò là trung tâm khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Mặt trận đã phối hợp với các tổ chức thành viên như Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên… để lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường vào các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động lớn như “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Ngày vì môi trường”, “Ngày Chủ nhật xanh”, “Nói không với rác thải nhựa”… Nhờ đó, nhận thức của người dân về vai trò của môi trường đối với sức khỏe và đời sống ngày càng được nâng cao, từ nhận thức chuyển hóa thành hành động cụ thể, thiết thực.

Lực lượng đoàn viên, thanh niên, tham gia dọn rác ở một số tuyến kênh, trên địa bàn thành phố Sóc Trăng

MTTQ tỉnh cũng đã chủ động biên soạn, phát hành tài liệu tuyên truyền, tổ chức các lớp tập huấn, tọa đàm, sinh hoạt chuyên đề tại khu dân cư để phổ biến kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường, hướng dẫn phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, sử dụng chế phẩm sinh học trong nông nghiệp, hạn chế sử dụng túi ni-lông, chai nhựa… Các mô hình truyền thông bằng hình thức sân khấu hóa, hội thi, cuộc thi ảnh về môi trường, văn nghệ tuyên truyền cũng được các địa phương trong tỉnh tổ chức sôi nổi, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân, đặc biệt là giới trẻ và phụ nữ nông thôn.

Ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Phường 8, thành phố Sóc Trăng cho biết: “Thực tế cho thấy, nếu chỉ tuyên truyền bằng khẩu hiệu hoặc văn bản thì bà con nghe rồi cũng để đó. Vì vậy, ở địa phương, chúng tôi chọn cách làm cụ thể, gần gũi. Từng cán bộ Mặt trận, đoàn thể phải xuống tận nhà dân, tận xóm ấp để nói chuyện, vận động, nhất là lồng ghép trong các buổi họp tổ, sinh hoạt chi hội. Ví dụ như nói với bà con trồng hoa ven đường là vừa đẹp cảnh quan, vừa giúp giảm cỏ dại, lại dễ dọn vệ sinh. Khi người dân hiểu được lợi ích trước mắt và lâu dài, họ sẽ làm rất tích cực.”

Cũng theo ông Hải, công tác tuyên truyền hiệu quả không chỉ ở chỗ nói, mà còn ở cách làm gương. “Tôi nói với anh em trong Ban công tác Mặt trận là mình vận động người ta thì mình phải làm trước. Mỗi lần xã phát động dọn vệ sinh, trồng cây xanh, tôi đều có mặt cùng bà con. Có nhiều lần đội mưa nhổ cỏ, bứng cây với chị em phụ nữ, thấy thương bà con lắm, mà cũng mừng vì họ thật sự hưởng ứng. Dần dà, cái nếp sống sạch sẽ, không xả rác bừa bãi, xử lý rác đúng nơi, đúng cách… đã trở thành thói quen trong cộng đồng.”

Từ thực tế ở cơ sở, ông Hải nhấn mạnh thêm: “Muốn người dân cùng tham gia thì Mặt trận phải là lực lượng đầu tàu, phải gần dân, sát dân và nói điều dân cần, làm việc dân thấy. Khi niềm tin được xây dựng, thì bất cứ phong trào nào cũng dễ lan tỏa, đặc biệt là trong công tác bảo vệ môi trường, vốn đòi hỏi sự đồng thuận rất lớn từ cộng đồng.”

Một trong những dấu ấn nổi bật của MTTQ Việt Nam các cấp tỉnh Sóc Trăng là việc phối hợp xây dựng và nhân rộng nhiều mô hình bảo vệ môi trường nông thôn hiệu quả, phù hợp với đặc thù từng địa phương. Có thể kể đến như: mô hình “Tuyến đường sáng -xanh-sạch-đẹp và an toàn”, mô hình “Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch”, mô hình “Hàng rào cây xanh”, “Biến bãi rác thành vườn hoa”, “Câu lạc bộ phụ nữ hạn chế sử dụng túi ni-lông”, “Tổ tự quản thu gom và phân loại rác thải”, “Khu dân cư không rác thải nhựa”, “Bảo vệ môi trường gắn với xây dựng cảnh quan du lịch cộng đồng”…

Tiêu biểu, ở huyện Kế Sách, mô hình “Tuyến đường không rác” đã được triển khai tại xã An Mỹ với sự tham gia tích cực của các hộ dân và hội viên phụ nữ. Người dân tự giác phân loại rác tại nguồn, định kỳ tổ chức tổng vệ sinh khu vực đường làng, ngõ xóm, trồng hoa ven đường thay vì để cỏ dại mọc um tùm như trước. Tại huyện Mỹ Tú, MTTQ Việt Nam xã và các tổ chức thành viên cũng đã xây dựng mô hình “Vườn rau gia đình” kết hợp bảo vệ môi trường và tăng thu nhập.

Người dân và CBCC các xã tham gia dọn dẹp vệ sinh và trồng hoa ven đường giao thông, tạo vẻ mỹ quan

Còn ở thị xã Vĩnh Châu, nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, Mặt trận đã phối hợp với các vị sư sãi trong chùa vận động bà con giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, không xả rác bừa bãi, chung tay xây dựng chùa sạch, đẹp gắn với nông thôn mới. Các mô hình này không chỉ góp phần cải thiện môi trường sống mà còn lan tỏa tinh thần trách nhiệm, ý thức bảo vệ môi trường trong mỗi người dân. Đặc biệt, vai trò của MTTQ trong việc giám sát, động viên, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân tiêu biểu cũng góp phần duy trì hiệu quả và nhân rộng các điển hình tiên tiến trong toàn tỉnh.

Công tác bảo vệ môi trường được MTTQ các cấp tỉnh Sóc Trăng lồng ghép chặt chẽ với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao. Theo đó, Mặt trận phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức khảo sát, lấy ý kiến người dân về các nội dung bảo vệ môi trường như: thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, xây dựng hố xử lý rác hộ gia đình, vệ sinh đồng ruộng sau thu hoạch, trồng cây xanh ở khu dân cư…

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, có chiều sâu và linh hoạt trong cách làm, nhiều địa phương trong tỉnh Sóc Trăng đã đạt tiêu chí số 17 (môi trường và an toàn thực phẩm) trong bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới. Bên cạnh đó, nhiều khu dân cư kiểu mẫu được hình thành với những tiêu chuẩn cụ thể về môi trường: có hệ thống thoát nước, bể chứa rác hợp vệ sinh, tuyến đường hoa, hàng rào cây xanh, cảnh quan gọn gàng, sạch sẽ… góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân nông thôn.

MTTQ các cấp trong tỉnh còn thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện xã hội đối với các chính sách, dự án liên quan đến môi trường. Thông qua hoạt động giám sát, Mặt trận kịp thời phát hiện, kiến nghị xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, đồng thời góp ý, bổ sung các nội dung phù hợp vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Một số vấn đề được người dân quan tâm như việc chôn lấp rác thải chưa đúng quy định, ô nhiễm nguồn nước do nuôi trồng thủy sản, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp… đã được Mặt trận chuyển đến cơ quan chức năng xem xét, xử lý và công khai kết quả.

Không chỉ giám sát chính sách, MTTQ còn phối hợp tổ chức đối thoại giữa người dân với chính quyền về các vấn đề môi trường, từ đó giúp tăng cường tiếng nói của nhân dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về môi trường ở cơ sở.

Với phương châm “Gần dân, hiểu dân, vận động nhân dân làm chủ”, hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp tỉnh Sóc Trăng đã và đang phát huy vai trò là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân trong công tác bảo vệ môi trường nông thôn. Bằng sự nhiệt huyết, sáng tạo và cách làm linh hoạt, Mặt trận đã thắp lên tinh thần trách nhiệm vì môi trường sống xanh-sạch-đẹp trong mỗi cộng đồng dân cư. Đây không chỉ là những hành động nhất thời, mà chính là tiền đề vững chắc để Sóc Trăng xây dựng nông thôn mới bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế và gìn giữ môi trường sống cho các thế hệ mai sau.